U 428.emisiji Slobodno srpski gostovao je direktor Instituta za socijalnu politiku i bivši lider pokreta Samoopredeljenje Visar Imeri. U intervjuu Budimiru Ničiću on je rekao da u ovoj fazi dijaloga Prištine i Beograda Evropska unija nije više samo strana koja pruža tehičku pomoć, nego i arbitrira u pogledu šta jeste, a šta nije dogovoreno i kako će se to implementirati.

Međutim, nisu sve tačke sporazuma dovoljno jasne, poput toga šta znači samouprava za Srbe na Kosovu i kako će se ona sprovesti, ali i ne samo to.

„Šta znači da Srbija neće da blokira Kosovo? Šta to znači da Srbija neće da glasa protiv. Da li to znači da Srbija može da glasa protiv, ali neće da traži od zemalja da glasaju protiv. Još uvek se ne zna šta to znači. Kosovo i Srbija će graditi odnose po principima suverenosti i teritorijalnog integriteta, a kako će to da se sprovede, to se još uvek ne zna“, kaže Imeri i dodaje da tekst sporazuma ne daje jasnu sliku o tome kako će izgledati budućnost.

Kurti u opoziciji nije isti kao Kurti na vlasti

Tvrdi da je kosovski premijer Aljbin Kurti promenio svoj raniji negativan stav u vezi sa osnivanjem Asocijacije/Zajednice opština sa srpskim većinskim stanovništvom.

„Ako pričamo o Kurtiju kao političaru on je bio potpuno protiv ikakve ideje o Asocijaciji opština sa većinski srpskim stanovništvom, ali sada se to mišljenje  promenilo. Premijer Kurti nije kao opozicioni Kurti, kao Kurti iz Samoopredeljenja“, tvrdi Imeri.

Po njegovom mišljenju Asocijacija bi trebalo da se formira, a Vlada Kosova bi trebalo da ima svoju ideju o tome i izađe sa svojim nacrtom.

„Naravno to je sporazum koji smo mi potpisali 2013.godine, to je sporazum koji smo mi izglasali u Parlamentu u Skupštini Kosova i sad to treba da postane realnost, institucionalna realnost. Ja mislim da kosovska vlada treba da ima svoju ideju i svoj nacrt statua i da sa time ide u Brisel i da počne da se govori o tome. I Srbija će imati svoju političku poziciju i Kosovo će imati svoju političku poziciju, pa hajde da pričamo o tome kako će to izgledati“, smatra Imeri.

Niko o Zajednici ne priča sa Srbima sa Kosova

Konstatuje da prethodne vlasti u Prištini, ali ni u Beogradu nisu bile zainteresovane da se pitanje Asocijacije reši, dok su Vučić i Tači razgovarali o ideji razgraničenja.

„U to doba Asocijacija nije bila ni tema, niko nije hteo Asocijaciju. Ja vidim još veći problem u tom smislu da mi pričamo o nekoj instituciji koja treba da se formira na Kosovu i koja će biti u rukama kosovskih Srba, a niko ne priča sa kosovskim Srbima o tome. Ni kosovska vlada, ni srpska vlada ne uzimaju u obzir šta srpska zajednica na Kosovu i misli i hoće“, kaže Imeri.

Kritikuje Kurtija što za dve godine na vlasti  nikad nije posetio nijednu opštinu sa srpskom većinom. Nijednom se nije sreo sa nijednim političkim predstavnikom Srba sa Kosova, pošto kaže da Srpska lista nije predstavnik kosovskih Srba, nego predstavnik Beograda. Ima istine u tome, ali opet ... činjenica je da su političari Srpske liste politički predstavnici srpske zajednice ovde“, rekao je Visar Imeri.

Komentarišući ideju šta bi moglo da bude kompromisno rešenje u pogledu dijaloga Prištine i Beograda, Imeri citira visokog predstavnika administracije.

„Mislim da je ideja kompromisa najbolja bila izrečena od strane Dereka Šolea u jednom intervjuu koji je imao početkom ove godine kada je rekao - od dijaloga mi očekujemo da Srbija prizna neki nivo suverenosti za Kosovo, a Kosovo da prizna neki nivo autonomije za srpsku zajednicu na Kosovu. Ja mislim da na kopromis treba tako da se gleda i to je jedini kompromis oko koga se možemo usaglasiti", ocenio je bivši predsednik Pokreta Samoopredeljenje Visar Imeri.

Gradonačelnici sa malim „g“

Osvrćući se na rezulatate nedavno održanih vanrednih lokalnih izbora na Kosovu i on smatra da su oni bili legalni, jer su se održali u skladu sa ustavom i kosovskim zakonima, ali je upitan njihov legitimitet jer je odziv posebno među lokalnim Srbima bio veoma mali. To su opštine sa srpskom većinom, i to je po Ustavu, podseća Imeri.

„Ne možeš da postaneš gradonačelnik ni jedne opštine na Kosovu bez prihvatanja te zajednice od koje si postao vođa, ako se tako može reći. Ne možeš postati gradonačlenik Đakovice ako građani u Đakovici ne glasaju za tebe“, kaže Imeri.

Podseća na izjavu američkog ambasadora Hovenijera da niko više ne misli da će ovi gradonačelnici biti pravi gradonačelnici, odnosno da neće biti politički, nego samo tehnički gradonačelnici.

„I Kurti je rekao da su oni gradonačelnici, ali ne sa veliko „g“, nego sa malo „g“, ali šta to praktično znači, zapitao se Visar Imeri gostujući u emisiji Slobodno srpski.

Slobodno srpski with Visar Ymeri

In the 428^th broadcast of Slobodno srpski, the director of the Institute for Social Policy and former leader of the Self-Determination movement Visar Ymeri was a guest. In an interview with Budimir Ničić, he said that at this stage of the dialogue between Pristina and Belgrade, the European Union is no longer just a party that provides technical assistance, but also arbitrates in terms of what is and what is not agreed and how it will be implemented.

However, not all points of the agreement are clear enough, such as what self-government means for Serbs in Kosovo and how it will be implemented, but not only that.

"What does it mean that Serbia will not block Kosovo?" What does it mean that Serbia will not vote against? Does this mean that Serbia can vote against, but will not ask countries to vote against. It is still not known what that means. Kosovo and Serbia will build relations based on the principles of sovereignty and territorial integrity, and how this will be implemented is still unknown," says Ymeri and adds that the text of the agreement does not give a clear picture of what the future will look like.

Kurti in the opposition is not the same as Kurti in power

He claims that the Prime Minister of Kosovo, Albin Kurti, has changed his earlier negative attitude regarding the establishment of the Association/Community of Municipalities with a Serbian majority population.

"If we talk about Kurti as a politician, he was completely against any idea of ​​an association of municipalities with a majority Serbian population, but now that opinion has changed. "Prime Minister Kurti is not like opposition Kurti, like Kurti from Self-Determination," claims Ymeri.

In his opinion, the Association should be formed, and the Government of Kosovo should have its own idea about it and come out with its draft.

"Of course, that is the agreement that we signed in 2013, that is the agreement that we voted in the Parliament in the Assembly of Kosovo and now it should become a reality, an institutional reality." I think that the Kosovo government should have its own idea and draft of the statues and go to Brussels with it and start talking about it. And Serbia will have its political position and Kosovo will have its political position, so let's talk about what it will look like," Ymeri believes.

No one talks about the Association with the Serbs from Kosovo

He states that the previous authorities in Pristina, but also in Belgrade, were not interested in solving the issue of the Association, while Vučić and Thaci discussed the idea of ​​demarcation.

"At that time, the Association was not even a topic, no one wanted the Association. I see an even bigger problem in the sense that we are talking about an institution that should be formed in Kosovo and that will be in the hands of the Kosovo Serbs, and no one is talking to the Kosovo Serbs about it. "Neither the Kosovo government nor the Serbian government takes into account what the Serbian community in Kosovo thinks and wants," says Ymeri.

He criticizes Kurti that in two years in power he never visited any municipality with a Serbian majority. He never once met with any political representative of the Serbs from Kosovo, since he says that the Serbian List is not a representative of Kosovo Serbs, but a representative of Belgrade. There is some truth in that, but again ... the fact is that the politicians of the Serbian List are the political representatives of the Serbian community here," said Visar Ymeri.

Commenting on the idea of ​​what could be a compromise solution regarding the dialogue between Pristina and Belgrade, Ymeri quotes a high representative of the administration.

"I think the idea of ​​compromise was best expressed by Derek Scholz in an interview he had at the beginning of this year when he said - from the dialogue, we expect Serbia to recognize some level of sovereignty for Kosovo, and Kosovo to recognize some level of autonomy for the Serbian community on Kosovo. I think that the compromise should be looked at that way, and it is the only compromise we can agree on," said the former president of the Self-Determination Movement, Visar Ymeri.

Mayors with a small "m"

Referring to the results of the recently held extraordinary local elections in Kosovo, he also believes that they were legal, because they were held in accordance with the constitution and Kosovo laws, but their legitimacy was questioned because the turnout, especially among local Serbs, was very small. These are municipalities with a Serbian majority, and that is according to the Constitution, reminds Ymeri.

"You cannot become the mayor of any municipality in Kosovo without the acceptance of the community from which you became the leader, if you can say so." You cannot become a mayor of Gjakova if the citizens of Gjakova do not vote for you," says Ymeri.

He reminded of the statement of American Ambassador Hovenier that no one thinks that these mayors will be real mayors, that they will not be political, but only technical mayors.

"Kurti also said that they are mayors, but not with a capital "m", but with a small "m", but what does that practically mean? asked Visar Ymeri as a guest on the Slobodno Srpski show.

Slobodno srpski me Visar Ymerin

Në emisionin e 428-të të Slobodno srpski, mysafir ishte drejtori i Institutit për Politika Sociale dhe ish-lideri i Lëvizjes Vetëvendosje, Visar Ymeri. Në një intervistë me Budimir Ničić, ai tha se në këtë fazë të dialogut ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, Bashkimi Evropian nuk është më vetëm një palë që ofron asistencë teknike, porse edhe arbitron edhe për atë se çfarë është dhe çfarë nuk është dakorduar dhe si do të zbatohet ajo. Mirëpo, jo të gjitha pikat e marrëveshjes janë mjaftueshëm të qarta, si për shembull, çfarë do të thotë vetëqeverisja për serbët e Kosovës dhe si do të zbatohet ajo, por jovetëm kjo.

„Çka do të thotë se Serbia nuk do ta bllokojë Kosovën? Çka do të thotë ajo që Serbia nuk do të votojë kundër. A do të thotë kjo se Serbia mund të votojë kundër, por nuk do të kërkojë nga vendet të votojnë kundër. Ende nuk dihet se çfarë do të thotë kjo. Kosova dhe Serbia do të ndërtojnë marrëdhënie të bazuara në parimet e sovranitetit dhe integritetit territorial, por se si do të zbatohet diçka e tillë, kjo gjë ende nuk dihet,“ thotë Ymeri dhe shton që teksti i marrëveshjes nuk jep një pasqyrë të qartë se si do tëduket e ardhmja.

Kurti në opozitë nuk është i njëjtë me Kurtin në pushtet

Ai pohon se kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka ndryshuar qëndrimin e tij të mëparshëm negativ në lidhje me themelimin e Asociacionit/Bashkësisë së Komunave me shumicë serbe.

„Nëse flasim për Kurtin si politikan, ai ishte plotësisht kundër çdo ideje të Asociacionit të komunave me shumicë serbe, por tani ky mendim ka ndryshuar. Kryeministri Kurti nuk është si Kurti opozitar, si Kurti i Vetëvendosjes,“ pohon Ymeri.

Sipas mendimit të tij, Asociacioni do të duhej të formohej dhe Qeveria e Kosovës duhet të ketë idenë e saj për këtë dhe të dalë me draftin e saj.

„Natyrisht, kjo është marrëveshja që ne e kemi nënshkruar në vitin 2013, kjo është marrëveshja që e kemi votuar në Parlament në Kuvendin e Kosovës dhe tani kjo duhet të bëhet realitet, realitet institucional. Unë mendoj se qeveria e Kosovës duhet të ketë idenë dhe draftin e saj të statutit dhe të shkojë me të në Bruksel dhe të fillojë të flasë për të. Edhe Serbia do të ketë pozicionin e saj politik dhe Kosova do të ketë pozicionin  e saj politik, kështu që le të flasim se si do të duket kjo,“ konsideron Ymeri.

Askush nuk flet me serbët e Kosovës për Bashkësinë

Ai konstaton se autoritetet e mëparshme në Prishtinë, por as ato në Beograd, nuk ishin të interesuar për zgjidhjen e çështjes së Asociacionit, ndërsa Vučić dhe Thaçi diskutuan për idenë e demarkacionit.

„Asokohe Asociacioni as që ishte temë, askush nuk e donte Asociacionin. Unë shoh një problem edhe më të madh në kuptimin që flasim për një institucion që duhet të formohet në Kosovë dhe që do të jetë në duart e serbëve të Kosovës, e askush nuk flet me serbët e Kosovës për këtë. As qeveria e Kosovës dhe as ajo serbe nuk e marrin parasysh atë që mendon dhe dëshiron komuniteti serb në Kosovë,“ thotë Ymeri.

Ai e kritikon Kurtin se për dy vite në pushtet nuk ka vizituar asnjë komunë me shumicë serbe. Ai asnjëherë nuk është takuar me ndonjë përfaqësues politik të serbëve nga Kosova, pasi që thotë se Lista Serbe nuk është përfaqësuese e serbëve të Kosovës, për përfaqësuese e Beogradit. Ka të vërtetë në këtë, por prapëseprapë... fakti është se politikanët e Listës Serbe janë përfaqësuesit politikë të komunitetit serb këtu,“ tha Visar Ymeri.

Duke komentuar idenë se cila mund të jetë një zgjidhje kompromisi për dialogun ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, Ymeri citon një përfaqësues të lartë të administratës.

„Mendoj se ideja e kompromisit u shpreh më së miri nga Derek Shollet në një intervistë të cilën e pati në fillim të këtij viti kur tha - nga dialogu presim që Serbia të njohë njëfarë niveli të sovranitetit për Kosovën, kurse nga Kosova që të njoh një nivel të autonomisë për komunitetin serb në Kosovë. Unë mendoj se kompromisi duhet parë në atë mënyrë dhe se është i vetmi kompromis rreth të cilit mund të biem dakord," vlerësoi ish-kryetari i Lëvizjes Vetëvendosje, Visar Ymeri.

Kryetarët e komunave me „k“ të vogël

Duke iu referuar rezultateve të zgjedhjeve të jashtëzakonshme lokale të mbajtura së fundmi në Kosovë, edhe ai beson se ato ishin të ligjshme, sepse janë mbajtur në përputhje me kushtetutën dhe ligjet e Kosovës, por legjitimiteti i tyre vihet në pikëpyetje sepse pjesëmarrja, veçanërisht në mesin e serbëve lokal, ishte shumë e ulët. Këto janë komuna me shumicë serbe dhe kjo është kështu sipas Kushtetutës, përkujton Ymeri.

„ Nuk mund të bëhesh kryetar i asnjë komune në Kosovë pa pranimin e komunitetit nga i cili u bëre udhëheqës, nëse mund të thuhet kështu. Nuk mund të bëhesh kryetar i Gjakovës nëse qytetarët e Gjakovës nuk votojnë për ty,“ thotë Ymeri. Ai e kujton deklaratën e ambasadorit amerikan Hovenier se askush nuk mendon më se këta kryetarë të komunave do të jenë më kryetarë të vërtetë, gjegjësisht se nuk do të jenë kryetarë politik, por vetëm teknik.

„Edhe Kurti tha se ata janë kryetarë komunash, por jo me “k” të madhe, por me “k” të vogël,“ por çfarë do të thotë kjo praktikisht, pyeti veten Visar Ymeri si i ftuar në emisionin Slobodno srpski.