U 423. emisiji Slobodno srpski gostovala je programska menadžerka Nove društvene inicijative Milica Andrić Rakić.

U intervjuu Budimiru Ničiću ona je rekla da je sa aktuelnim pregovaračima Prištine i Beograda koji učestvuju u dijalogu gotovo nemoguće zaustaviti eskalaciju “nenormalizacije” u odnosima Prištine i Beograda.

Normalizacija bi, između ostalog, po njenom mišljenju trebalo da obuhvata i sledeće:

“Idealno bi bilo da ne postoje prepreke u uvozu i izvozu, da ne postoje bezbednosni problemi kakvi trenutno postoje gde polovina kapaciteta specijalnih jedinica se nalazi na vrlo maloj teritoriji i to teritoriji koja je nastanjena većinskim srpskim stanovništvom, a da su te specijalne jedinice zapravo monoetničke i albanske. Zatim da se olakša pristup mladim Srbima tržištu rada na Kosovu. To konkretno znači rešavanje pitanja diploma Univerziteta u Prištini sa sedištem u Mitrovici i čitav niz stvari koje bi mogle da se urade, ali najpre rešavanje statusa srpskih institucija, to jest onih usluga, koje Srbima i drugim nevećinskim zajednicama pružaju srpske institucije. Činjenica jeste da one dvadeset godina odolevaju razno raznim političkim procesima, one su tu, jedine u kontinuitetu daju usluge i ne može da bude napada na njih, na te institucije koje daju bazične usluge, a da zajednica to ne protumači kao napad na sebe”; rekla je Andrić Rakić.

Međutim, po njenom mišljenju, Evropski plan o normalizaciji odnosa, kao i dogovor iz Ohrida, nisu pravi put ka normalizaciji.

Evropski plan odrođen od naroda

“To je “najodrođeniji” od svih sporazuma iz Brisela, on je “najodrođeniji” od problema građana, jer se ne bavi ni životom Srba na Kosovu, ni životom na kraju krajeva upšte, ni suživotom na Kosovu. On se bavi odnosima Beograda i Prištine. Dakle, odavno je taj fokus prešao sa građana i kako će se građani srpske nacionalnosti integrisati u kosovsko društvo i počeo je da se bavi odnosima Beograda i Prištine, a bavljenjem odnosima Beograda i Prištine bez stabilizacije srpske zajednica na Kosovu prosto je besmisleno. Možda ćete vi urediti njihove odnose u smislu kako će se Kosovo predstavljati na regionalnom nivou, da li će tu biti zvezdica ili ne, da li će tablice ići bez stikera preko dve teritorije, ali dokle god imate problem sa srpskom zajednicom na Kosovu i legalnošću institucija koje ta zajednice koristi imaćete potencijalne eskalacije i krize”, smatra Andrić Rakić.

Kaže da Srbe sa Kosova, priče u javnosti oko Evropskog plana normalizacije nisu ni interesovale, jer ne vide svoje probleme i potrebe u tome. Samim tim, što Srpska lista ne učestvuje na vanrednim lokalnim izborima na severu Kosova još jedan je od dokaza da, kako kaže, zapravo u Ohridu još uvek ništa nije suštinski urađeno ka normalizaciji.

“Građane to nije interesovalo, jer oni pogledaju taj sporazum i oni nemaju odgovor na ključne stvari a to je kako će sutra preko Jarinja do, na primer, Kopaonika i nazad, prosto najosnovnije stvari. Niko se njima ne bavi već dugo, preko godinu dana, ozbiljan problem su specijalne jedinice, njihovo permanentno prisustvo, njihovo ponašanje. To je takođe stvar koja ni na koji način nije bila adresirana, što je još i najgore, čak i srpski politički predstavnici, ne opozicija, konkretno sada mislim na Srpsku listu, se do juče nisu bavili ozbiljno tim pitanjem”, rekla je ona.

Prema njenim rečima s druge strane,  odluka Srpske liste da se ne prijavi za učešće na izborima bio je iznuđen potez.

“To je jedini koji im je preostao, jer je Srpska lista iznova i iznova iznosila zahteve koji nisu ispunjavani. Dakle, ni zahtevi nakon izlaska iz institucija, ni za uklanjanje barikada, Oni zaista ne bi imali obraza pred građanima da su odlučili da izađu”, kazala je Milica Andrić Rakić i dodala da svako ima pravo da odluči u kom trenutku će da učestvuje na izborima, ali da je licemerno šte se ne uzimaju u obzir i druge političke opcije.

Slobodno srpski me Milica Andrić Rakić

Menaxherja e programit të Iniciativës së Re Sociale, Milica Andrić Rakić, ishte e ftuara në emisionin e 423-të të Slobodno srpski.

Ajo në një intervistë me Budimir Ničić tha se me negociatorët aktualë nga Prishtina dhe Beogradi që po marrin pjesë në dialog, është pothuajse e pamundur të ndalet përshkallëzimi i “mosnormalizimit” në marrëdhëniet midis Prishtinës dhe Beogradit.

Normalizimi, midis tjerash, sipas mendimit të saj, do të duhej të përfshinte edhe si më poshtë:

“Do të ishte ideale nëse nuk do të kishte pengesa në import dhe eksport, nëse nuk do të kishte probleme sigurie siç ekzistojnë aktualisht ku gjysma e kapacitetit të njësive speciale është e vendosur në një territor shumë të vogël, një territor të banuar me popullatë shumicë serbe, e ato njësi speciale janë në fakt njëetnike dhe shqiptare. Pastaj të lehtësohet qasja e të rinjve serbë në tregun e punës në Kosovë. Kjo konkretisht do të thotë zgjidhja e çështjes së diplomave të Universitetit të Prishtinës me seli në Mitrovicë dhe një sërë gjërash që do të mund të bëheshin, por para së gjithash zgjidhja e statusit të institucioneve serbe, gjegjësisht atyre shërbimeve që institucionet serbe u ofrojnë serbëve dhe komuniteteve tjera joshumicë. Fakti është se ato i rezistuan proceseve të llojllojshme politike për njëzet vjet, ato janë aty, janë të vetmet që ofrojnë shërbime në vazhdimësi dhe nuk mund të ketë sulm ndaj tyre,  ndaj atyre institucioneve që ofrojnë shërbime bazë, e që nuk do të interpretoheshin nga komuniteti si sulm ndaj vetë atyre”; tha Andrić Rakić.

Mirëpo, sipas mendimit të saj, plani evropian për normalizimin e marrëdhënieve, si dhe marrëveshja e Ohrit, nuk janë rruga e duhur drejt normalizimit.

Plani evropian i larguar nga populli

“Kjo është marrëveshja “më e larguar” nga të gjitha marrëveshjet e Brukselit, ajo është “më e larguara” nga të gjitha problemet e qytetarëve, sepse nuk merret me jetën e serbëve të Kosovës, as me jetën në përgjithësi, as me bashkëjetesën në Kosovë. Ajo merret me marrëdhëniet midis Beogradit dhe Prishtinës. Pra, ka kohë që fokusi ka kaluar nga qytetarët dhe nga ajo se si qytetarët e kombësisë serbe do të integrohen në shoqërinë kosovare dhe filloi të merret me marrëdhëniet midis Beogradit dhe Prishtinës e marrja me marrëdhëniet ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës pa stabilizuar komunitetet serbe në Kosovë është thjesht e pakuptimtë.  Ndoshta do t'i rregulloni marrëdhëniet e tyre në kuptimin se si do të përfaqësohet Kosova në nivel rajonal, a do të jetë yllëza aty apo jo, a do të kalohet me targa pa ngjitëse nëpër dy territoret, por përderisa keni problem me komunitetin serb në Kosovë dhe ligjshmërinë e institucioneve të përdorura nga ai komunitet, do të keni përshkallëzime dhe kriza potenciale,” konsideron Andrić Rakić.

Ajo thotë se serbëve të Kosovës as nuk i interesuan rrëfimet në opinion për planin evropian të normalizimit, sepse nuk i shohin problemet dhe nevojat e tyre në të. Me vetë këtë, fakti që Lista Serbe nuk merr pjesë në zgjedhjet e jashtëzakonshme lokale në veri të Kosovës është një tjetër dëshmi se, siç thotë ajo, në të vërtetë në Ohër nuk është bërë asgjë thelbësore drejt normalizimit.

“Qytetarët nuk i interesonte ajo, sepse ata e shikojnë atë marrëveshje dhe nuk kanë përgjigje për gjërat kyçe e ajo është se si për shembull nesër do të shkojnë përmes Jarinjës për në Kopaonik dhe mbrapa, thjesht gjërat më elementare. Askush nuk merret me ta për një kohë të gjatë, më tepër se një vit, problem serioz janë njësitë speciale, prania e tyre e përhershme, sjellja e tyre. Kjo është gjithashtu një çështje që nuk është adresuar në asnjë mënyrë, dhe ajo që është edhe më e keqja, madje as përfaqësuesit politikë serbë, jo opozita, konkretisht tani e kam fjalën për Listën Serbe, deri dje nuk janë marrë seriozisht me këtë çështje,” tha ajo.

Sipas saj, nga ana tjetër, vendimi i Listës Serbe për të mos aplikuar për pjesëmarrje në zgjedhje ishte një veprim i detyruar.

“Ky ishte veprimi i vetëm që iu kishte mbetur atyre, sepse Lista Serbe ka paraqitur rishtazi kërkesa që nuk janë plotësuar. Pra, as kërkesat pas daljes nga institucionet, as për largimin e barrikadave. Ata realisht nuk do të kishin fytyrë para qytetarëve nëse do të vendosnin të dilnin,” tha Milica Andrić Rakić dhe shtoi se secili ka të drejtë të vendosë se në cilin moment do të marrë pjesë në zgjedhje, por se është hipokrite që edhe opsionet e tjera politike të mos merren parasysh.

Slobodno srpski with Milica Andrić Rakić

In the 423^nd program of Slobodno srpski, the program manager of New Social Initiative Mrs. Milica Andric Rakic was a guest.

In an interview with Budimir Ničić, she said that with the current negotiators of Pristina and Belgrade, which participates in the dialogue, is almost impossible to stop the escalation "non-normalization" in relations between Pristina and Belgrade.

In her opinion, normalization should, among other things, include the following: "It would be ideal if there were no obstacles in import and export, if there were no security obstacles problems as they currently exist where half of the capacity of special units is located on a very small territory, and a territory inhabited by a majority Serbian population, and yes those special units are actually mono-ethnic and Albanian. Then to facilitate access young Serbs on the labor market in Kosovo. This specifically means solving the issue of diplomas of the University of Prishtina with headquarters in Mitrovica and a whole range of things that could be done, but first of all, resolving the status of Serbian institutions, that is, those services that Serbs and others provide non-majority communities are provided by Serbian institutions. The fact is that those twenty years have resisted various political processes, they are there, the only ones in continuity they provide services and there can be no attack on them, on those institutions that provide basic services without the community interpreting it as an attack on itself”; Andrić Rakić said.

However, in her opinion, the European Plan on the normalization of relations, as well as the agreement from Ohrid, are not the right path to normalization.

European plan far from the people

"It is the most "unknown" of all Brussels agreements, it is the "culmination" of problems citizens, because it does not deal with the life of Serbs in Kosovo, nor with life in general, nor coexistence in Kosovo. He deals with relations between Belgrade and Pristina. So it's been a long time the focus shifted from citizens and how citizens of Serbian nationality will be integrated into Kosovo society and started dealing with the relations between Belgrade and Pristina, and dealing with relations between Belgrade and Pristina without stabilization of the Serbian communities in Kosovo is simple senseless. Perhaps you will arrange their relations in the sense of how Kosovo will be represent at the regional level, whether there will be an asterisk or not, whether the plates will go without stickers across two territories, but as long as you have a problem with the Serbian community on Kosovo and the legality of the institutions used by that community, you will have potential escalations and crisis", believes Andrić Rakić.

She says that the Serbs from Kosovo, the stories in the public about the European normalization plan are not even interested, because they do not see their own problems and needs in it. Therefore, the fact that Srpska lista is not participating in the extraordinary local elections in the north of Kosovo is another piece of evidence that, as she says, actually in Ohrid nothing has been fundamentally done towards normalization.

"Citizens were not interested in that, because they look at that agreement and they have no answers to the key things, and that is how tomorrow via Jarinje they will go to Kopaonik and back, just the most basic things… No one has been dealing with them for a long time, over a year, seriously the problem is the special units, their permanent presence, their behavior. It is also a matter that was not addressed in any way, which is even worse, even Serbian political representatives, not the opposition, specifically now I mean Srpska Lista, until yesterday they did not deal with that issue seriously," she said.

According to her, on the other hand, the decision of the Serbian List not to apply for participation in the election was a forced move.

"It's the only one they have left, because the Srpska list has repeatedly made demands that are not fulfilled. Therefore, neither requests after leaving the institutions, nor for the removal of barricades, they really wouldn't have had any justification in front of the citizens if they had decided to come out" said Milica Andrić Rakić and added that everyone has the right to decide at what moment they will participate in the elections, but that it is hypocritical that other political options are not taken into account.